Dokumenty, które przygotowuje rzeczoznawca budowlany, stanowią kluczowy element i dowód w kwestiach rozstrzygających przydatność budynku mieszkalnego do bezpiecznego użytkowania. Z tego względu jego praca powinna być poprzedzona nie tylko odpowiednią edukacją, ale i latami doświadczenia. Tylko wykwalifikowany rzeczoznawca budowlany może nam zapewnić, że przygotowane przez niego ekspertyzy budowlane i opinie techniczne będą miarodajne i zgodne ze wszystkimi przepisami prawa budowlanego.
Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym?
Głównym zadaniem rzeczoznawcy budowlanego jest sporządzanie ekspertyz budowlanych oraz opinii technicznych przydatnych zwłaszcza podczas obowiązkowych przeglądów technicznych domu. Wszystkie dokumenty, które przygotowuje rzeczoznawca budowlany, mają poświadczać, że nieruchomość poddawana oględzinom jest bezpieczna, a my – użytkując ją – nie narażamy naszego życia lub zdrowia na poważny uszczerbek. Poza tym opinie rzeczoznawcy budowlanego niejednokrotnie są wykorzystywane przez organy służby państwowej, m.in. sąd lub policję, jako dowody w sprawach karnych z zakresu prawa budowlanego. Zawód rzeczoznawcy budowlanego jest ponadto zawodem zaufania publicznego, co oznacza, że ekspert wykonujący te czynności ponosi odpowiedzialność karną i zawodową za wykonywane obowiązki. Z tego względu tak ważne jest, żeby rzeczoznawcą budowlany był osobą wykwalifikowaną i z odpowiednim doświadczeniem w dziedzinie, w której się specjalizuje.
Kandydat na stanowisko rzeczoznawcy budowlanego musi być absolwentem studiów wyższych w zakresie jego specjalizacji budowlanej i wykazać się ugruntowaną wiedzą dotyczącą prawa budowlanego, a także przynajmniej 10-letnim doświadczeniem w sporządzaniu ekspertyz budowlanych. Musi on także posiadać nieograniczone uprawnienia budowlane. Tytuł rzeczoznawcy budowlanego zostaje przyznawany kandydatowi na to stanowisko przez organ odpowiedni dla Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa na maksymalnie 10 lat.
Rzeczoznawca budowlany – obowiązki, uprawnienia
Podczas wyboru dobrego rzeczoznawcy budowlanego ważne jest sprawdzenie jego kompetencji i doświadczenia. Jest to istotne, ponieważ ze względu na wykonywany zawód rzeczoznawca budowlany podlega ocenie i odpowiedzialności cywilnej, zawodowej i karnej. Z tej przyczyny obowiązkowo musi on posiadać ubezpieczenie OC. Wszystkie dokumenty przygotowywane przez eksperta w dziedzinie budownictwa powinny być sporządzone na podstawie oględzin nieruchomości i z zachowaniem należytych zasad odpowiednich dla prawa budowlanego.
Wykwalifikowany rzeczoznawca budowlany może sporządzać ekspertyzy budowlane, opinie techniczne, opiniować i doradzać w zakresie prawa budowlanego, a także występować przed sądem jako tzw. świadek-ekspert. Poza tym rzeczoznawca budowlany może oceniać ekspertyzy budowlane wykonane przez swoich kolegów po fachu.
Szczególnie istotne w pracy rzeczoznawcy budowlanego jest rzeczowe i obiektywne przygotowanie ekspertyzy budowlanej, zwłaszcza w przypadku oceny stanu technicznego budynku związanej z jego uszkodzeniami lub błędami budowlanymi. Przy tej okazji rzeczoznawca budowlany musi się wykazać nie tylko obiektywizmem podczas prowadzonych czynności, ale i rzetelnością w trakcie wykonywania oględzin budynku. Fachowiec musi dokładnie sprawdzić wszystkie uszkodzenia i ocenić stan techniczny budynku, a także jego przydatność do użytku, i wskazać potencjalne przyczyny tych usterek. Weryfikacji powinna też zostać poddana działka budowlana, na której znajduje się nieruchomość.
Poza sporządzeniem ekspertyzy budowlanej rzeczoznawca budowlany może nam również pomóc w przypadku przygotowania projektu przebudowy lub zmiany sposobu użytkowania domu, zaopiniowania projektu budowlanego, pomocy w zakupie nieruchomości oraz jej sprzedaży, a także w przypadku nadzorowania procesu budowlanego. Ponadto rzeczoznawca budowlany ma kompetencje do przeprowadzania obowiązkowych przeglądów technicznych budynków mieszkalnych oraz świadczenia w sprawach karnych i cywilnych z zakresu prawa budowlanego.
