Kondensacja występuje w każdym systemie sprężonego powietrza. Jest to nieodzowny element pracy sprężarek i obsługi sprężonego powietrza. W przypadku wielu firm miewają one problem z prawidłowym zagospodarowaniem kondensatu. Warto dokładnie wiedzieć, czym jest kondensacja i powstający w jej wyniku kondensat, a także jak sobie z nim radzić. Poznajmy najważniejsze kwestie związane z kondensatem sprężonego powietrza wytwarzanym przez kompresory.
Czym jest kondensat sprężonego powietrza?
Kondensat jest produktem resztkowym, produktem ubocznym, powstającym w procesie sprężania powietrza. Jest to mieszanina zanieczyszczeń oddzielonych od podłoża podczas obróbki. Co ważne, tworzenie się kondensatu jest związane z każdą instalacją sprężonego powietrza. Niezależnie od tego, czy uruchamiasz małą sprężarkę olejową w warsztacie mechanicznym, czy sprężarkę wytwarzającą środowisko pracy w dużej fabryce, zawsze przetwarzamy ten sam kondensat.
Kondensat to suma zanieczyszczeń usuniętych ze sprężonego powietrza pochodzących z atmosfery oraz zanieczyszczeń wytwarzanych przez sprężarkę. Ponieważ podczas sprężania gazu, również powietrza, wzrasta ilość zanieczyszczeń na jednostkę objętości. Ilość tych zanieczyszczeń może być problematyczna zarówno pod względem wydajności, jak i żywotności urządzeń pracujących w układzie (dotyczy to nie tylko sprężarek, ale również narzędzi pneumatycznych i innych maszyn wykorzystujących medium, jakim jest sprężone powietrze) czy gęstość instalacji i jakość produktu końcowego uzyskiwanego w procesie sprężonego powietrza. Jednocześnie im większa objętość kondensatu, tym skuteczniejsze oczyszczanie środowiska pracy. Ważne jest jednak, aby nadmiernie nie oszczędzać na oczyszczaniu sprężonego powietrza. Należy podkreślić, że odpowiednia klasa czystości sprężonego powietrza gwarantuje dłuższą żywotność instalacji, mniej awarii, niższe koszty utrzymania urządzeń i obiektów, odpowiednią jakość produktów, minimalizuje ryzyko utraty środków (dotyczy to zwłaszcza zużycia energii elektrycznej).
Kondensacja występuje w różnych częściach systemu. Można to zaobserwować zarówno w chłodnicy końcowej sprężarki, jak i w separatorze cyklonowym. Kondensat osadza się również w układzie dystrybucji sprężonego powietrza, a także w osuszaczu chłodniczym, filtrach powietrza i zbiorniku ciśnieniowym. W zależności od zastosowanego wyposażenia — tj. sprężarka olejowa lub bezolejowa — skład kondensatu jest różny i w związku z tym podlega różnym procesom oczyszczania i usuwania.
Gospodarka kondensatem, czyli co zrobić z odpadami
Systemy olejowe i bezolejowe wytwarzają różne ilości kondensatu o różnym składzie. Kondensat powstający w układach bezolejowych składa się z wody, zanieczyszczeń stałych oraz powstałych w wyniku zużycia elementów sprężarki podczas sprężania gazu. Mieszanina ta jest bezpieczna dla środowiska i może być bezpiecznie odprowadzana do kanalizacji.
W systemach wykorzystujących sprężarki olejowe sytuacja z kondensacją jest zupełnie inna. Mieszanka ta oprócz zanieczyszczeń z wody, powietrza i pracy maszyn zawiera również olej, który służy do smarowania elementów sprężających oraz chłodzenia kompresora. Powstała ciecz jest toksyczna dla środowiska i nie należy jej wyrzucać do kanalizacji ani pojemników na odpady. Zgodnie z prawem kondensat wodno-olejowy musi być odpowiednio utylizowany.
Podczas usuwania wilgoci ze sprężonego powietrza większość kondensatu to woda, która stanowi do 99% objętości odpadów. Dlatego bardzo ważne jest stosowanie urządzeń pozwalających na oddzielenie wody i wszelkiej wilgoci od zanieczyszczeń oleistych. Idealnym urządzeniem do tych zadań jest separator woda-olej. Oddziela on wodę od cząstek smaru i znacznie zmniejsza ilość kondensatu. W ten sposób pozbawioną oleju wodę można skierować do kanalizacji, a znacznie zredukowaną ilość kondensatu skierować do specjalistycznej firmy w celu utylizacji. Dlaczego ważne jest usuwanie nadmiaru wody z kondensatu? Dzieje się tak dlatego, że cena utylizacji tej substancji ustalana jest na podstawie jej ilości, a więc zmniejszenie objętości kondensatu obniża koszty procesu produkcji zakładu i jednocześnie zwiększa konkurencyjność finansową firmy.
